Eignarhaldsfélagið Hraun í Öxnadal hefur nú safnað röskum tuttugu milljónum króna í hlutafé og hefur því nú yfir að ráða fjármagni til þess að hefja nauðsynlegar framkvæmdir og endurbætur á Hrauni. Hlutur KEA í félaginu er 2 milljónir króna að nafnverði.
Samkvæmt upplýsingum Tryggva Gíslasonar, Eignarhaldsfélagið Hraun í Öxnadal hefur nú safnað röskum tuttugu milljónum króna í hlutafé og hefur því nú yfir að ráða fjármagni til þess að hefja nauðsynlegar framkvæmdir og endurbætur á Hrauni. Hlutur KEA í félaginu er 2 milljónir króna að nafnverði.
Samkvæmt upplýsingum Tryggva Gíslasonar, sem á sæti í stjórn Hrauns í Öxnadal ehf. felur þetta menningarverkefni í sér eftirfarandi:
- að koma á fót minningarstofu að Hrauni í Öxnadal um Jónas Hallgrímsson
- að kynna og gefa út verk skáldsins og náttúrufræðingsins Jónasar Hallgrímssonar
- að stofna fólkvang í landi Hrauns og gera þar útivistarsvæði fyrir almenning
- vinna með öðrum stofnunum að því að efla lifandi og sögulega menningu þjóðarinnar
- stuðla að alþjóðlegum menningartengslum á verksviði sínu
- standa fyrir sýningum og öðrum listviðburðum
- að efla atvinnu á svæðinu.
Hugmyndin er að setja á stofn stofnun Jónasar Hallgrímssonar sem annaðist framkvæmd þessa menningarverkefnis í umboði Hrauns í Öxnadal ehf.
Tryggvi segir að að hugmyndin sé að minngarstofa um Jónas verði í suðurstofum íbúðarhússins á Hrauni. Þar verði bækur tengdar Jónasi, ljóðabækur hans, þýðingarverk, fræðibækur og myndir frá Íslandi og Danmörku, teikningar eftir hann og aðra, brjóstmynd af Jónasi og hlutir sem tengdust ævi hans og störfum. Þá yrði þar vinnuaðstaða fyrir fræðimann.
Hugmyndin er að gefa út myndskreytt úrval af ljóðum og sögum Jónasar Hallgrímssonar á 200 ára afmæli hans 16. nóvember 2007.
Hraun í Öxnadal ehf. hefur nú þegar fengið afhenta jörðina, sem er 2330 hektarar að stærð með um 22 ha ræktuðu túni. Á jörðinni er íbúðarhús, byggt 1933 auk útihúsa, sem sum verða gerð upp en önnur rifin. Á jörðinni er hugmyndin að afmarka útivistarsvæði fyrir almenning, fólkvang, og merkja gönguleiðir, náttúruvætti og örnefni.
Hugmyndin er að fræðimannsíbúðin að Hrauni í Öxnadal yrði opin skáldum, rithöfundum og öðrum lista- og fræðimönnum - innlendum og erlendum - svo og fólki úr atvinnulífinu og stjórnmálum.
Horft er til þess að hlaðan á Hrauni, sem var reist árið 1960, verði gerð upp til samkomu og fyrirlestrahalds. Annan sunnudag í júní ár hvert verði haldin samkoma á Hrauni, Fífilbrekkuhátíð, þar sem sagt verði frá Jónasi og verkum hans, einkennum og örnefnum og gengið um jörðina, upp að Hraunsvatni og niður að á.
Á Degi íslenskrar tungu, 16. nóvember, verði haldin afmælishátíð með gestafyrirlestri - í Þelamerkurskóla, á Hrauni eða annars staðar, þar sem áhersla verði lögð á að kynna ungu fólki ævi og störf Jónasar. Þann 16. nóvember 2007, á 200 ára afmæli skáldsins, er rætt um að efna til sérstakrar hátíðar.
Rætt hefur verið um að hafa opið hús á Hrauni í Öxnadal á sunnudögum yfir sumarmánuðina þar sem fólk gæti kynnt sér skáldið og verk hans og e.t.v. fengið sér kleinukaffi.
Rætt hefur verið um að gera myndband um Jónas Hallgrímsson, ætlað skólanemendum og almenningi, skrá örnefni á Hrauni í Öxnadal, skrá þar fornminjar og gera heimasíðu Jónasar Hallgrímssonar. Lögð er áhersla á að menningarverkefnið Hraun í Öxnadal verði hluti af verkefninu "Söguslóð í Eyjafirði", sem er Minjasafnið á Akureyri stýrir - en það verkefni tekur til Gása, Hörgárósa, Skipalóns, Hlaða, Möðruvalla, Fornhaga o.fl. Einnig er bent á fleiri athyglisverða staði í nágrenninu fyrir gesti og gangandi - t.d. kirkjurnar á Bakka og Bægisá og í Glæsibæ og kirkjugarðinn á Myrká.
Jónas Hallgrímsson fæddist sem kunnugt er að Hrauni í Öxnadal árið 1807 og því styttist í tvær aldir verði liðnar frá fæðingu hans. Öxnadalurinn var Jónasi kær og víða má sjá það í ljóðum hans, trúlega þó hvergi greinilegar en í Dalvísu:
Fífilbrekka, gróin grund,
grösug hlíð með berjalautum,
flóatetur, fífusund,
fífilbrekka, smáragrund!
Yður hjá ég alla stund
uni bezt í sæld og þrautum,
fífilbrekka, gróin grund,
grösug hlíð með berjalautum!
Gljúfrabúi, gamli foss,
gilið mitt í klettaþröngum,
góða skarð með grasa hnoss,
gljúfrabúi, hvítur foss!
Verið hefur vel með oss,
verða mun það ennþá löngum,
gljúfrabúi, gamli foss,
gilið mitt í klettaþröngum!
Bunulækur blár og tær,
bakkafögur á í hvammi,
sólarylur, blíður blær,
bunulækur fagurtær,
yndið vekja ykkur nær
allra bezt í dalnum frammi,
bunulækur blár og tær,
bakkafögur á í hvammi!
Hnjúkafjöllin himinblá,
hamragarðar, hvítir tindar,
heyjavöllinn horfið á,
hnjúkafjöllin hvít og blá!
Skýlið öllu, helg og há,
hlífið dal, er geisa vindar,
hnjúkafjöllin himinblá,
hamragarðar, hvítir tindar!
Sæludalur, sveitin bezt!
Sólin á þig geislum helli,
snemma risin, seint þó setzt.
Sæludalur, prýðin bezt!
Þín er grundin gæðaflest,
gleðin æsku, hvíldin elli.
Sæludalur, sveitin bezt,
sólin á þig geislum helli.
Í framhjáhlaupi má geta þess að Nóbelskáldið Halldór Kiljan Laxness skrifaði árið 1928 um Jónas Hallgrímsson í Alþýðubókina. Þar komst skáldið m.a. að orði:
Nú eru bráðum liðin hundrað ár síðan þessi útigángsmaður var á stjáki um flórhellurnar í Kaupinhöfn stúrinn og þrjóskulegur, einsog títt er um flibbalausa menn á biluðum skóm. Glóðin sem brann í augum hans lýsti fremur söknuði en von, enda týndist hann einn góðan veðurdag oní danskan herrans urtagarð og hefur ekki fundist síðan. Meðan hann var á mölinni setti hann saman fáeina kviðlínga um það sem hann elskaði mest, smávini sína blómin á íslandi, hreiðurbúana og hina margvíslegu fegurð sumardagsins heima, ásamt stúlku sem hann hafði kynst fyrir laungu. Hann var úngur maður, en gekk þó ekki heill til skógar, óskaði sér þess oft að hann væri orðinn nýr". Því má síst gleyma að í sögunni um vanheilindi hans er falin harmsaga miklu dýpri en oss grunaði í bernsku, meðan ljóð hans og fögnuður sumardagsins léku á einn streing í brjóstum vorum. Hann var sem sagt flibbalaus, skólítill og auðnulaus, og einsog hann hafði spáð gleymdu menn hvar gröfin hans var jafnskjótt og halt var komið í kríng; þar sást ekki framar höfuðlútur ástvinur eftir að rekunum var kastað. Kanski má finna vinsamlegar skýríngar þess að menn skuli ekki hafa tekið ástfóstri við gröf hans. Það hefur sem sé ævinlega látið sem öfugmæli í eyrum íslenskra barna að honum skyldi nokkurntíma hafa verið búin gröf; hitt miklu trúlegra að hann hafi ekið glæstum vagni inn í hnúkafjöllin. Sannleikurinn er sá að hann dó ekki, heldur hefur haldið áfram að lifa í brjóstum vorum. Það er skoðun mín, að vér íslendíngar höfum aldrei átt betra skáld en Jónas Hallgrímsson."
Sem fyrr segir er hlutur KEA í Hrauni í Öxnadal ehf. 2 milljónir króna. Stærsti hluthafinn í félaginu er hins vegar Menningarsjóður sparisjóðanna með 12 milljónir króna og þá kemur Sparisjóður Norðlendinga með 3 milljónir króna.
